Od wieków już trwa w polskich domach, we wsiach i miasteczkach zwyczaj radosnego kolędowania i wystawiania misteriów bożonarodzeniowych znanych jako jasełka. Pozwalają nam lepiej zrozumieć przyjście Jezusa na świat. Pokazują, że jest to nie tylko wydarzenie historyczne, ale też współczesne. Bóg rodzi się dzisiaj pośród nas, w drugim człowieku, w naszym sercu. To misterium dotyka każdego osobiście.
Pierwsze jasełka urządził św. Franciszek z Asyżu w 1223 r. w Greccio we Włoszech. Podczas pasterki w skalnej grocie zorganizował misterium narodzenia. Zakonnik zatroszczy! się o prawdziwy żłóbek, żywe zwierzęta, siano i figurkę dzieciątka Jezus. Wtedy też odśpiewano pierwsze bożonarodzeniowe pieśni – dzisiejsze kolędy. Jasełka św. Franciszka zaczęły być naśladowane w innych krajach Europy. W Polsce pierwszy raz zorganizowano je na dworze św. Kingi, żony Bolesława Wstydliwego, pod koniec XIII wieku. Tradycja polska nakazuje, aby okres przedstawiania jasełek rozpoczynał się z drugim dniem Świąt Bożego Narodzenia, na św. Szczepana. Rozkwit tej tradycji następuje w XVII i XVIII wieku.
Istnieje przekonanie, że także Słowianie mieli swój udział w rozpowszechnieniu tej tradycji, która jednoznacznie kojarzy się z kolędowaniem i przygotowaniami do świąt Bożego Narodzenia . Głównym wątkiem jasełek są oczywiście narodziny Jezusa. Ciekawostką jest fakt, że w XVIII wieku zakazano organizowania tego typu przedstawień w Polsce ze względu na elementy ludyczne. Jasełka w Polsce to przede wszystkim wymyślanie najróżniejszych scenariuszy do stworzenia własnego przedstawienia. Im bardziej tradycyjne i bogatsze w szczegóły, tym większe zainteresowanie wzbudzają w widzach. Jasełka w Polsce to przede wszystkim wymyślanie najróżniejszych scenariuszy do stworzenia własnego przedstawienia. Warto wspomnieć, że scenariusz przedstawienia zawierał zarówno biblijne wydarzenia, jak i nawiązywał do codziennych zwyczajów ludzi a nawet sięga wierzeń przedchrześcijańskich.
W 1736 roku polscy biskupi zakazali wystawiania jasełek w kościołach, twierdząc, że sceny w przedstawieniach i reakcje publiczności są niestosowne. Od czasu wydania zakazu jasełka w świątyniach wyrażane są szopką.
Wraz z nadejściem świąt Bożego Narodzenia warto zapoznać się z genezą tradycji jasełek. Możliwość oglądania występów, aktywnego uczestniczenia w nich i organizacji ich dla dzieci to świetny sposób na obchody narodzenia Chrystusa i podtrzymywanie polskiej tradycji.
Katarzyna
