Elżbieta Zawacka
pseud. Zo i in., ur. 19 III 1909, Toruń, zm. 10 I 2009, tamże, kapitan, cichociemna, pedagog, z zawodu matematyk;
Od 1930 instruktorka Przysposobienia Wojsk. Kobiet, m.in. komendantka rejonu śląskiego; od 1939 w SZP, później ZWZ-AK, od 1941 w Oddziale KG; 1943 emisariuszka KG AK do Oddziału VI Sztabu Nacz. Wodza w Londynie; po powrocie do kraju ponownie w KG AK; 1944 w Wojsk. Służbie Kobiet; po wojnie więziona; 1995 odznaczona Orderem Orła Białego; 2006 mianowana generałem. (Za Encyklopiedią PWN)
Dużo by pisać o wybitnej Polce i toruniance. Warto pokrótce wspomnieć kilka istotnych faktów z jej życia.
Pochodziła z polskiej rodzinę zamieszkałej na polskiej wsi Mokre (obecnie dzielnica Torunia). Za radością witała w 1920 roku oddziały gen. Hallera wyzwalające Toruń. Co ciekawe jak większość dzieci w tym czasie musiała uczyć się polskiego w szkole dopiero po 1920 roku. Wcześniej od 1887 obowiązywał zakaz używania jezyka polskiego. Ukończyła studia matematyczne i pracowała jako nauczycielka. Aktywnie brała udział w życiu społecznym od 1930 roku należała do Przysposobienia Wojskowego Kobiet, gdzie aktywnie pracowała i działała na rzecz rozwoju organizacji do wybuchu wojny. Doświadczenia i kursy przebyte w PWK, gdzie nauczyła się jeździć konno, czytać z map, zdawania raportów i przygotowywania planów w działań, terenoznawstwa i łączności. Zdobyte zdolności przydały się poźniej w konspiracji rozpoczętej od października 1939 roku. I można tak dużo pisać na temat jej bogatej historii. Czas wojny i działalność kurierska mogą być bazą dla nie jednego scenariusza filmowego.
Jej losy po wojnie też nie były wolne od inwigilacji i represji ze strony służb PRL-owskich. Jak wyrok wieloletniego więzienia i zakaz nauczania.
Dalsze informacje warto zaczerpnąć z https://pl.wikipedia.org/wiki/El%C5%BCbieta_Zawacka. Zachęcamy do prześledzenia całości jej historii, bo jest niesamowita.
Jednym z najważniejszych jej przedsięwzięć i osobiście wydaje się najważniejszym było stworzenie inicjatywy zachowania od zapomnienia materiałów dokumentujących działalność konspiracyjną na Pomorzu oraz popularyzacja historii Polskiego Państwa Podziemnego.
Pomimo licznych perturbacji w 1990 roku została powołana Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek”
Obecnie Fundacja po zmianach nazwy nosi nazwę „Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej. Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek”. Dzieło, które stworzyła Elżbieta Zawacka ma służyć, nie tylko obecnym, ale przyszłym pokoleniom. Aby pamięć o Armii Krajowej jej dokonaniach, o służbie Polek w konspiracji, dziele jakim jest Polska nie została zapomniana. Trzeba jeszcze wiele trudu i wsparcia, nie tylko władz, ale zwykłych ludzi, by pamiątki nie przepadły. Zajrzyjcie na stronę fundacji,odwiedźcie w Toruniu, ul. Podmurna 93, dowiecie się wielu rzeczy na temat jej działań i obejrzeć wystawę. https://zawacka.pl/
Czy powstanie film o „Zo”?, Obejrzyjcie treaser : https://www.youtube.com/watch?v=1cgJnASrW80 , Minęło już 5 lat. Ku refleksji dla Polek, czy dacie radę pracować tak jak Elżbieta Zawacka rozwijać się, być wolną i walczyć o Polskę? Czy wy Polacy dacie radę?