Poszukajmy informacji na ten temat w zapisach RODO i jego interpretacji.
W tzw. motywie nr 153 RODO zapisano: „prawo państw członkowskich powinno godzić przepisy regulujące wolność wypowiedzi i informacji, w tym wypowiedzi dziennikarskiej, akademickiej, artystycznej lub literackiej, z prawem do ochrony danych osobowych. Przetwarzanie danych osobowych jedynie do celów dziennikarskich lub do celów wypowiedzi akademickiej, artystycznej lub literackiej powinno podlegać wyjątkom lub odstępstwom, jeżeli jest to niezbędne, by pogodzić prawo do ochrony danych osobowych z prawem do wolności wypowiedzi i informacji (…). Aby uwzględnić, jak ważna dla każdego demokratycznego społeczeństwa jest wolność wypowiedzi, pojęcia dotyczące tej wolności, takie jak dziennikarstwo, należy interpretować szeroko.”
Nie trzeba być zawodowym dziennikarzem, aby na wyjątek dziennikarski powołać się i publikować wizerunek funkcjonariusza czy urzędnika, jeśli wizerunek jest uwieczniany w ramach wykonywania funkcji zawodowej. W sprawie nagrywania policjantów podczas wykonywania przez nich czynności służbowych oraz udostępniania ich w internecie wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawie (C-345/17 – Sergejs Buivids v. Datu Valsts Inspekcija). Przypadek dotyczył nagrania wideo przedstawiającego policjantów na komisariacie policji podczas podejmowanych przez nich czynności proceduralnych oraz publikacji materiału na stronie internetowej. W dniu 14 lutego 2019 roku TSUE uznał, że nagrywanie i publikowanie takich materiałów traktowane jest jako przetwarzanie danych osobowych i podlega przepisom RODO. Jest to więc dopuszczalne pod warunkiem, że wyłącznym celem rejestrowania czynności jest publiczne rozpowszechnienie informacji, opinii lub myśli. Oznacza to, że jeśli sprawa o nagranie trafi do sądu, będzie on musiał orzec, czy wyjątek od reguły, którą jest ochrona danych osobowych, jest uzasadniony i niezbędny. Trybunał Sprawiedliwości UE wskazał, że „w celu dalszej konkretyzacji pojęcia celów dziennikarskich należy uwzględnić zadanie mediów w społeczeństwie demokratycznym sformułowane przez ETPC w jego orzecznictwie w przedmiocie ograniczenia wolności wypowiedzi”, że podstawową rolą mediów jest „obowiązek przekazywania informacji i idei o wszystkich zagadnieniach dotyczących interesu publicznego”. W konsekwencji „przetworzenie danych osobowych następuje w celach dziennikarskich wtedy, gdy ma ono na celu przekazanie informacji i idei o zagadnieniach dotyczących interesu publicznego”. Informacje i idee dotyczą zaś zagadnienia interesu publicznego, gdy „odnoszą się do faktycznie prowadzonej publicznej dyskusji lub do zagadnień, które zgodnie z prawem krajowym i wartościami w społeczeństwie są ze swej natury publiczne” (wyrok TSUE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie Tietosuojavaltuutettu przeciwko Satakunnan Markkinapörssi Oy i Satamedia Oy, sygn. C-73/07, pkt 66, 68 i 77) (…)
Art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych stanowi, że „do działalności polegającej na redagowaniu, przygotowywaniu, tworzeniu lub publikowaniu materiałów prasowych w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 1914) (…) nie stosuje się przepisów art. 5-9, art. 11, art. 13-16, art. 18-22, art. 27, art. 28 ust. 2-10 oraz art. 30 rozporządzenia 2016/679”. W konsekwencji należy uznać, że także działania podejmowane przez osoby niebędące zawodowymi dziennikarzami, polegające na publikacji Internecie (portale społecznościowe, serwis YouTube) materiałów zawierających informacje o zagadnieniach dotyczących interesu publicznego, objęte są tzw. wyjątkiem dziennikarskim z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych i art. 85 RODO.
Art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych, wykonujący art. 85 RODO, jednoznacznie stanowi, że do działalności dziennikarskiej nie stosuje się m.in. art. 6 i 8 RODO (w zakresie dotyczącym m.in. konieczności uzyskania zgody osoby, której dane dotyczą, na przetwarzanie danych osobowych) czy też wspomnianego w oświadczeniu Komendy Miejskiej Policji w Olsztynie art. 13 RODO (dotyczącego przekazania informacji m.in. o celu przetwarzania danych osobowych). Innymi słowy, w ramach korzystania z tzw. wyjątku dziennikarskiego, osoba przetwarzająca dane osobowe nie ma obowiązku m.in. uzyskania zgody osoby, której dane dotyczą, na ich przetwarzanie, a także nie musi informować tej osoby o celu przetwarzania.
W związku z powyższym należy uznać, że dokonanie przez osobę niebędącą zawodowym dziennikarzem rejestracji wideo interwencji funkcjonariuszy Policji i publikacja nagrania z tej interwencji w Internecie, o ile ma na celu rozpowszechnienie informacji o zagadnieniach dotyczących interesu publicznego, jakimi są m.in. kwestie zasadności, legalności czy prawidłowości działań podejmowanych przez funkcjonariuszy Policji przy wykonywaniu władzy publicznej, stanowi działalność dziennikarską w rozumieniu art. 85 RODO i jest objęta tzw. wyjątkiem dziennikarskim z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych. W takim wypadku nie znajdują zastosowania art. 5-9, art. 11, art. 13-16, art. 18-22, art. 27, art. 28 ust. 2-10 oraz art. 30 RODO, a zatem nie ma potrzeby uzyskiwania zgody funkcjonariuszy Policji podejmujących interwencję na dokonanie nagrania interwencji oraz informowania funkcjonariuszy Policji o celu przetwarzania ich danych osobowych. Dodatkowo, w odniesieniu do samego nagrania interwencji funkcjonariuszy Policji przez osobę, która w niej uczestniczy, znajdzie zastosowanie także art. 6 ust. 1 lit. f RODO, który zezwala na przetwarzanie danych osobowych, nawet bez zgody osoby, której dane dotyczą, jeżeli „przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora”, przy dochowaniu pozostałych wymogów wynikających z tego przepisu. Dokonanie rejestracji wideo interwencji funkcjonariuszy Policji przez osobę, względem której jest ona podejmowana, celem udokumentowania sposobu jej przeprowadzenia, niewątpliwie realizuje uzasadnione interesy administratora danych, którym wówczas jest osoba realizująca nagranie.
Materiały zebrane przez Pawła Dankiewicza
Źródła: https://socialmediafaq.pl/index.php/2020/05/22/prawo-do-publikacji-wizerunku-funkcjonariusza/ https://www.profinfo.pl/blog/nagrywanie-policjanta-czy-jest-dozwolone-na-co-sie-powolac-podczas-sprzeciwu/ https://konkret24.tvn24.pl/polska/czy-mozna-nagrywac-i-publikowac-policyjne-interwencje-wyjasniamy-ra1012657-ls5789604
