Spytek Melsztyński (ur. 1398, zm. 6 maja 1439 w Grotnikach) Kasztelan biecki, stronnik Zofii Holszańskiej, przywódca ruchu husyckiego i organizator konfederacji korczyńskiej, przeciwnik Zbigniewa Oleśnickiego. Był synem Spytka wojewody krakowskiego, który zginął nad Worsklą w 1399 roku, oraz Elżbiety, Węgierki. Fundator gotyckiego kościoła w Jasieniu 1436.
Spytko związany był z polską opozycją popierającą czeskich husytów i zwalczającą możnowładców oraz wszechwładzę biskupa Zbigniewa Oleśnickiego. Po śmierci Władysława Jagiełły, Oleśnicki przejął pełną kontrolę nad państwem. Spytek słusznie żywił urazę do stronników Oleśnickiego, rodów Oleśnickich i Odrowążów oraz Jagiellonów za bezprawne odebranie rodowego majątku oparte na przywilejach w Samborszczyźnie.
W Polsce pojawiły się dwa stronnictwa walczące o wpływy i kierunek rządów. Determinował je stosunek do sprawy husyckiej. Czesi wykleci przez kościół, upraszają Jagiełłę o przyjęcie korony czeskiej, a nawet oddanie Śląska. Zbigniew Oleśnicki grający główną rolę żądał zaniechania wszelkich stosunków z husytami. Co później nie przeszkodziło skorzystaniu z pomocy czeskiej w wojnie z Zakonem.
W ówczesnych czasach w Europie narastał opór wobec wszechwładzy kościoła. Co ciekawe kościół był zwolniony z wszelkich powinności wobec państwa. Duchowieństwo było pod każdym względem bardziej uprzywilejowane, niźli stan szlachecki. Nie płaciło podatków, zwolnione było z ciężarów wojennych, zaś samo pobierało dziesięciny. Miało własne sadownictwo, które nawet usuwało ważność sądów świeckich. Husytyzm był ideą zwróconą przeciwko przewadze duchowieństwa i w ogóle przeciwko przewadze uprzywilejowanych stanów, więc nie wydaje się dziwne, że jego ideały wsiąkały w społeczeństwo polskie.
W 1435 roku Spytek wraz z Abrahamem Zbąskim na zjeździe w Piotrkowie zaproponował by rycerstwo odmawiało płacenia klerowi dziesięciny. Dlatego widać silne powiązania z ruchem husyckim i przenoszenie idei reformujących Królestwo Polskie. Stało to w opozycji do obozu konserwatywnego, którym przewodził Oleśnicki.
Na zjeździe szlachty małopolskiej w Opatowie 25 lipca 1435 stał na czele opozycji sprzeciwiającej się planom biskupa Oleśnickiego osadzenia na tronie Władysława Warneńczyka. Sprzeciw wynikał z niepełnoletności kandydata do tronu, co miało umożliwiać jego opiekunom działanie na szkodę narodu.
W 1438 na zjeździe w Korczynie przyjęto koronę czeska dla Kazimierza Jagiellończyka, argumentując, że postanowienia soboru w Bazylei nie zabraniają Czechom używania komunii pod obiema postaciami. Wsparł wyprawę w celu objęcia tronu Czech. Po nieudanej wyprawie, w 1439 roku Oleśnicki usunął Spytka z Rady Królewskiej i obłożył klątwą.
W tym samym czasie stronnikom Spytka zaczęto odbierać zarządy dóbr i zamków królewskich na Rusi.
Biskup Oleśnicki zawiązał w Nowym Mieście Korczynie antyhusycką konfederację. W odpowiedzi Spytko najechał dobra biskupa mając nadzieję pochwycenie Oleśnickiego i 3 maja 1439 zawiązał własną konfederację. Konfederacja sprzeciwiała się płaceniu dziesięciny i coraz ważniejszej roli stanu duchownego w życiu państwa a tak naprawdę łamaniu prawa przez kościół i stronnictwo antyhusyckie.
W bitwie pod Grotnikami, opuszczony przez większość sojuszników, Spytko ponosi śmierć 6 maja 1439. Śmierć Spytka, a tak naprawdę sposób w jaki zginął rozniósł się dużym echem i nie przyniósł chwały Oleśnickiemu, Pomimo hańbiącego sadu jaki na Spytkiem zapadł później przywrócono pełne prawa jego rodzinie i stronnikom.
Należy mieć dystans do tego co pisał Jan Długosz, bo należał do obozu wrogiego Spytkowi:
Spytek rzucał się na wielu z odwagą: ale okryty zewsząd strzałami, skłóty oszczepami i zwalony z konia, ducha wkrótce wyzionął. (…) Potem ustanowiono sąd na Spytka z Melsztyna. Żałobę przeciw niemu wnosił Warsz z Ostrowa kasztelan Lubelski. Trzykrotnem wołaniem pozywano dychającego jeszcze winowajcę. Nakoniec, wyrokiem panów, a nawet zięcia jego Dobrogosta z Szamotuł, kasztelana Poznańskiego, którego córkę miał Spytek za żonę, skazany został na śmierć jako zdrajca ojczyzny. Ciało jego przez trzy dni, obnażono do naga, leżało w tem miejscu, gdzie go zabito, aż wreszcie z rozkazu króla wydano je żonie Beatryxie, która się z płaczem o nie dopraszała, i pochowano w kościele parochialnym wsi Piasek.
Król Władysław III Warneńczyk skasował „wyrok” takiego „sądu”, przywracając szlachectwo i majątek wdowie i rodzinie Spytka. Ruch prowadzony przez Spytka docelowo odniósł sukces przez uzyskanie stanowisk dla dla jego stronników, osunięcia obozu Oleśnickiego od władzy a także przyczyniły się do uzyskania korony Czech dla syna Kazimierza Władysława.A później pokonanie Zakonu Krzyżackiego i odzyskanie Pomorza Gdańskiego.
Przykład Spytka i ruchu z nim związanego stanowi przykład przywiązania do przestrzegania prawa i wolności, co w przyszłości przyczyniło się do powstania powstania Rzeczypospolitej szlacheckiej i konstytucji z 1505 Nihil novi (łac. „nic nowego”)
Nihil novi […] sine communi Consiliorum et Nuntiorum Terresterium consensu” (nic nowego bez zgody Panów Rady i posłów ziemskich)
