
Co do zasady nie omawiamy zmian podatkowych dla przedsiębiorstw, ponieważ wykracza to poza ramy statutowe naszego Stowarzyszenia, a także dlatego, że przedsiębiorstwa – z uwagi na wyżej zorganizowane formy prowadzonej działalności – zatrudniają własnych specjalistów od zagadnień podatkowych. Skupimy się zatem na tzw. osobach fizycznych, wśród których są i takie, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą najczęściej w formie mikro-przesiębiorstw. To, że są „mikro” nie oznacza, że organy skarbowe traktują je ulgowo, bowiem w praktyce ścigane są bardziej surowo, niż duże, zgodnie ze znaną zasadą: polskie prawo jest surowe wobec małych, a łagodne wobec rekinów.
Ustawa z dnia 19 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej opublikowana 29 listopada 2024 r. w Dzienniku Ustaw, poz. 1757. wprowadza nowe przepisy podatkowe, które realnie wpłyną na życie Polaków, a także na ich interesy, jeżeli prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą.
Bilans wprowadzonych zmian podatkowych dla przedsiębiorstw, niestety zawsze niekorzystny, przekłada się na wyższe ceny dóbr i usług, automatycznie obniżając zdolność nabywczą ludności. Coroczne zmiany wysokości podatku od nieruchomości, mimo iż ich stawki ustalane są centralnie przez ministerstwo finansów, zawsze ulegają korekcie w górę do najwyższego dopuszczalnego pułapu przez samorządy lokalnych gmin, które znajdują dziesiątki przyczyn, by takie podwyżki usprawiedliwić przed mieszkańcami. Dochodzą do tego najrozmaitsze opłaty, np. od infrastruktury ogrodowej, deszczu, czy płotów. Pomysłowość na nowe podatki sięga nawet groteski, jak np. ubiegłoroczne zamysły ministerstwa finansów o opodatkowaniu kapliczek przydrożnych, krzyży, itp. małej infrastruktury ogrodowej, jak wodotryski, pergole, krasnale, huśtawki, piaskownice, murowane grille, ławki, śmietniki itd. Dzięki oburzeniu społecznemu i wyśmianiu fiskalnych zapędów, wyłączono z opodatkowania te obiekty zapewne czasowo, co nie oznacza, że do takich surrealistycznych pomysłów fiskaliści nie powrócą. A tak stać się może, wystarczy zmienić w ustawie definicję budowli, gdyż ogólna zasada brzmi tak: „opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty, budynki i budowle, przy czym budowle wyłącznie wtedy, gdy są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej”.
Tak, czy owak, przeszła przez media burza medialna, co posłużyło kontrolerom do przykrycia innego problemu, do czasu aż przycichł, albo sam się rozwiązał, oczywiście na niekorzyść Polaków .
Generalnie rzecz biorąc, osobom fizycznym posiadającym nieruchomości w postaci gruntów i domów mieszkalnych już zamieszkałych i zgłoszonych do opodatkowania w latach ubiegłych, urzędy corocznie same wydają decyzje urzędowe o wysokości podatku od nieruchomości, gdzie podane są nowe stawki i kwoty podatków do zapłaty w danym roku. W przypadku zaistnienia zmian podstaw opodatkowania np. zwiększenia lub zmniejszenia, właściciel zobowiązany jest zgłosić zmianę do urzędu w formie nowej deklaracji IN-1, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia takich okoliczności.
Ustawiczne manipulowanie i żonglowanie przez ustawodawcę definicjami podstaw opodatkowania powoduje totalny zamęt pojęciowy pomiędzy budynkiem a budowlą, jakie instalacje zaliczane są do czego itp. W końcu ubiegłego roku przechodziliśmy czas kontrowersji wokół garaży i miejsc postojowych. Dotychczas wysokość opodatkowania tych nieruchomości uzależniona była od konkretnych okoliczności. Gdy garaż był:
- niewyodrębnioną częścią od budynku lub lokalu mieszalnego – podstawą opodatkowania była powierzchnia od 1 m2 mieszkalnego wg stawki maksymalnej (1,15 zł/m2),
- niewyodrębnioną częścią budynku lub lokalu mieszkaniowego wykorzystywanego do działalności gospodarczej – podstawą opodatkowania była powierzchnia od 1m2 wg stawki maksymalnej (33,10 zł/m2),
- wyodrębnionym budynkiem „pozostałym” – podstawą opodatkowania była powierzchnia od 1m2 wg stawki (11,17 zł/m2 ).
Są jeszcze garaże wielostanowiskowe stanowiące element nieruchomości wspólnej w wielorodzinnym budynku mieszkalnym – w tej chwili uznawane za część mieszkalną budynku która jest opodatkowana stawką określoną dla powierzchni mieszkalnej – pkt. 1 powyżej, lub – o ile jest zajęta na prowadzenie działalności gospodarczej, to jest opodatkowana stawką określoną w pkt. 2 powyżej.
Jak to zwykle u nas bywa, galimatias rządzi się swoimi prawami, bo istnieją jednak jeszcze garaże „blaszaki” – tu można było wręcz uniknąć zapłaty podatku, o ile garaż taki nie był wykorzystywany do działalności gospodarczej.
Za przyczyną wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19.10.2023 r., sygn. SK 23/19, doszło do zmiany definicji i ujednolicenia opodatkowania garaży, gdyż TK uznał, że znajdujące się w budynkach mieszkalnych garaże, posiadające odrębną księgę wieczystą, nie powinny być opodatkowane wyższą stawką, niż same mieszkania.
Zgodnie z nową definicją, za część mieszkalną budynku mieszkalnego uznaje się także pomieszczenie przeznaczone do przechowywania pojazdów w tym budynku, bez względu na stan garażu i miejsca postojowego. Cecha „wyodrębnienie” nie ma już znaczenia. W efekcie, wszystkie pomieszczenia przeznaczone do przechowywania pojazdów w budynkach mieszkalnych i niezajęte na działalność gospodarczą będą opodatkowane jednakową stawką – w porównaniu do poprzedniego stanu prawnego preferencyjną. W przypadku jednak zajęcia pomieszczenia przeznaczonego do przechowywania pojazdów w budynku mieszkalnym na prowadzenie działalności gospodarczej, do opodatkowania stosuje się stawkę wyższą. Wyżej wymienione zasady będą stosowane także do opodatkowania pomieszczeń służących np. do przechowywania rowerów (przypomnieli sobie, ze to też pojazd!), znajdujące się w wydzielonych garażach.
Parkingi i place postojowe poza budynkami rządzą się innymi prawami niż garaże, są zakwalifikowane do budowli.
Opisane powyżej zmiany przepisów nie wymagają składania nowych deklaracji IN-1 organom podatkowym, o ile dotąd informacje te były im składane. Wydadzą one decyzje dotyczące podatku od nieruchomości na 2025 rok na podstawie posiadanych już danych o powierzchni użytkowej garaży.
Autor: Abo
Źródła: wymieniona w tekście ustawa; leksykony podatkowe